آرشیو بهمن ماه 1396

پرورش اندام جاي ورزش را گرفته

همه ما مي دانيم ورزش در هر سني و براي تمام اقشار جامعه سفارش شده است و ارزش آن بر هيچ كس پوشيده نيست اما وقتي زندگي از حالت تعادل خارج شود و زياده روي در هر كاري جاي خود را به ميانه روي بدهد، بي ترديد آثار منفي آن به چشم مي آيد و قابل لمس خواهد بود.
مساله اي كه اين روزها جامعه ما به خصوص نوجوانان و جوانان را تهديد مي كند، روي آوردن به پرورش اندام به جاي ورزش است كه استقبال از آن به شدت ديده مي شود. به مرور زمان، ورزش جاي خود را به پرورش اندام مي دهد و نقش ورزش روزبه روز كمرنگ تر از گذشته مي شود. جوان به دليل روحيه و سنش، تشنه خودنمايي است. ورزش هم يكي از ابزارهاي اين كار است. پرداختن به ورزش براي كسب مقام هاي قهرماني و شهرت، قابل قبول و توجيه پذير است، ولي وقتي هدف جوان به هدفي سطحي مانند مطرح كردن خود از طريق زيبايي اندام، آن هم با مصرف مواد نيروزا نزول پيدا مي كند، بايد با دقت بيشتري اين موضوع را پيگيري كرد زيرا آثار منفي مصرف اين مواد امروزه برهمه پيداست.

پيش از آنكه دلايل استقبال از وزرش پرورش اندام را بازگو و راهكاري براي آن ارائه كنيم، بهتر است تعريفي از خودباوري كه نقش بسيار مهمي در گرايش نوجوانان و جوانان براي انتخاب اين ورزش دارد، داشته باشيم. خودباوري تصوري است كه شخص از خود و احساس رضايتي است كه از بدن و اعمال خود دارد.
اين حس از دوران كودكي شروع به رشد و شكل گيري مي كند و هرگاه نوجوان به اين خودباوري نرسد، براي آنكه احساس شكست و سرخوردگي اش را سركوب كند به هر كاري دست مي زند. زيبايي اندام و ميل به داشتن اندامي ايده آل راهي است براي رسيدن به خودباوري. خانواده، نخستين محيطي است كه نقش بسزايي در شكل گيري خودباوري كودك دارد. والديني كه كودك خود را با تمام ويژگي هايي كه دارد و به همان صورتي كه هست، مي پذيرند، فرد خود باوري را براي آينده تربيت مي كنند. والدين خودباور، فرزندان خودباور تربيت مي كنند. هرگونه برخورد در دوران كودكي مي تواند اين حس خودباوري را در شخص تقويت يا تضعيف كند. يكي از بارزترين خصوصيات دوران نوجواني، اين است كه شخص بسيار به اندام و ظاهر خود توجه مي كند و در بيشتر مواقع از آنها رضايت ندارد اما رفتار خانواده در چنين شرايطي مي تواند نوجوان را به سمت و سوي خودباوري هدايت كند يا برعكس، كاري كند براي رسيدن به شرايط مطلوب دست، به هر اقدامي بزند و هر راهكاري را دنبال كند. مثلا گفته هايي مانند «چقدر لاغر مردني هستي» يا «از چاقي در حال تركيدني»، مي تواند نوجوان را به زيبايي اندام و استفاده از مكمل ها متمايل كند.
در چنين شرايطي، اگر فرزند يا نوجوان دچار كمبود وزن باشد، به كاربردن عبارتي چون «من هم وقتي همسن و سال تو بودم، وزنم به همين ميزان بود» يا «بزرگ تر كه شوي، چاق تر مي شوي و اين نگراني ندارد» مي تواند حس خودباوري را در او تقويت كند. بنابراين در دوران نوجواني همدلي با فرزند بسيار مفيد و سازنده خواهد بود. رسانه ها اعم از نوشتاري و گفتاري، نقش بسيار ارزنده اي در ايجاد خودباوري در نوجوانان و جوانان دارند. استفاده از واژه هاي نامناسب و تخريب شخصيت نوجوانان در فيلم و سريال هايي كه از رسانه ملي پخش مي شود، باعث گرايش نوجوان به ورزش بدنسازي و استفاده از مكمل هاي ورزشي خواهد شد، مي توان با برنامه ريزي مناسب و ارائه راهكارهاي تربيتي و اخلاقي در ميان نوجوانان و جوانان، احساس خودباوري را در ميان آنها تقويت كرد تا به مرور زمان بياموزند مي توان بدون داشتن اندامي متفاوت، فردي مفيد بود.

هشدار دكتر شهرام فرج زاده رييس فدراسيون پزشكي ورزشي

مكمل هاي بدنسازي براي جوانان سم است!

ساخت و توليد مكمل هاي غذايي مانند توليد دارو نيست و شرايط بهداشتي و كنترل كيفي اي كه براي توليد دارو اعمال مي شود، در توليد اين مكمل ها تفاوت دارد در نتيجه امكان آلودگي در آنها بسيار زياد است. وقتي ساخت مكمل هاي غذايي را يك شركت غيردارويي و شركت توليدكننده مواد غذايي و مكمل هاي غذايي بر عهده داشته باشد، احتمال آلودگي بيشتر خواهد بود.
اگر مصرف مكمل هاي مجاز ويتامين با مشاوره با پزشك يا متخصص تغذيه باشد، مصرف آنها مشكلي ندارد و ورزشكاران چه در سطح قهرماني و چه در سطح همگاني مي توانند با مشورت پزشك، ويتامين هايي نظير امگا ۳، ويتامين e، bكمپلكس، b۱۲، b۶ يا كپسول هاي مولتي ويتامين، فارماتون و... را كه وزارت بهداشت تاييد كرده است، مصرف كنند.


مكمل هاي غيرمجاز مي توانند انسان را عقيم كنند

مصرف غيراصولي و غيرمجاز برخي مكمل ها مي تواند در دراز مدت عوارضي داشته باشد كه متاسفانه اين عوارض خود را نشان ندهند يا فرد به بروز آنها مقاومت داشته باشد. يكي از عوارض رايج، اختلال هاي گوارشي است كه نوجوانان بسيار به آن مبتلا مي شوند. در بسياري موارد، افراد به خصوص نوجوانان، با شكايت از مشكلات گوارشي مانند اسهال يا يبوست به پزشك مراجعه مي كنند. وقتي آزمايش مدفوع تجويز و بررسي هاي لازم انجام مي شود، نتايج نشان مي دهد مشكل مصرف بيش از حد مكمل هاست كه معمولا افراد غيركارشناس به آنها تجويز كرده اند و نتيجه اين كار برهم خوردن عملكرد دستگاه گوارش است. مصرف غيراصولي مكمل و داروهاي غيرمجاز حتي مي تواند باعث ناباروري در پسران و دختران شود.
يكي از مشكلاتي كه براي مصرف كنندگان مكمل هاي پروتئيني به وجود مي آيد، نارسايي كليه و كبد آنهاست كه معمولا با انجام آزمايش مشخص مي شود و غيرقابل برگشت است. اختلال در فشارخون، افسردگي، مشكلات پوستي، زخم اثني عشر، ريزش مو، گرفتگي و سفتي عضلات نيز گريبانگير مصرف كنندگان مكمل?ها خواهد شد. فرد براي بهتر شدن عملكرد ورزشي از اين مكمل ها استفاده مي كند اما به مرور دچار مشكلاتي مي شود.

كوتاهي قد از عوارض برخي داروهاي غيرمجاز است

بيشتر داروهاي غيرمجاز شامل انواع استروييدهاي آنابوليك، هورمون رشد يا انسولين كه در باشگاه ها و به وسيله افراد فاقد صلاحيت تجويز مي شوند، از سوي نهادهاي ملي و بين المللي مربوط به مبارزه با دوپينگ ممنوع اعلام شد ه اند. اين داروها علاوه بر ايجاد شرايط نابرابر در ورزش، عوارض زيادي دارند. يكي از عوارض اين داروها، بروز اختلال در رشد است. مثلا اين داروها مي توانند صفحه هاي رشد نوجواني كه هنوز رشدش كامل نيست و صفحه هاي رشدش بسته نشده، ببندند و در بلوغ فرد تاثير منفي بگذارند. در جوانان هم اين داروها باعث ريزش مو، تغييرات صدا و... مي شوند.



مصرف مكمل براي افراد زير ۱۸ سال ممنوع است

مصرف مكمل و داروهاي نيروزا قبل از سن ۱۸ سالگي براي ورزشكاران جوان مانند سم است و مربيان ورزش نيز بايد به اين نكته توجه داشته باشند كه بهتر است نوجوانان و جوانان به جاي مصرف داروها و مكمل هاي غيرمجاز، از انواع حبوبات، ميوه ها، لبنيات، پروتئين و غذاهاي طبيعي استفاده كنند.
فقط ورزشكاراني كه در سطح ورزش قهرماني و حرفه اي فعاليت مي كنند، مي توانند زيرنظر متخصص پزشك ورزشي يا متخصص تغذيه از مكمل هاي مجاز استفاده كنند. بدن يك ورزشكار حرفه اي به ۸ هزار كالري نياز دارد در نتيجه نمي تواند فقط با مصرف غذا، حبوبات و... اين كالري را تامين كند در نتيجه سوخت وساز بدنش با مشكل روبرو خواهد شد.
فروش موادنيروزا در تمام باشگاه هاي كشور ممنوع است و فقط داروخانه ها مجازند اين مواد را عرضه كنند و ورزشكاران بايد فقط با تجويز و مشاوره پزشك ورزشي باشگاه يا شهرشان يا متخصصان تغذيه اين داروها را مصرف كنند.
جوانان و نوجوانان بايد به اين نكته توجه كافي داشته باشند كه قبل از استفاده از هر نوع مكمل و داروي نيروزا با مراجعه به درمانگاه فدراسيون پزشكي و هيات هاي پزشكي – ورزشي مشاوره لازم را از متخصصان اين حوزه بگيرند تا از بروز بسياري از مشكلات جلوگيري شود.